De winnaars van de vakjury
De vakjury voor de Architectuur Prijs Gent 2021 looft de uitzonderlijk hoge kwaliteit van de twintig genomineerde projecten. Na twee intense dagen van locatiebezoeken en gesprekken met vele betrokkenen zijn de juryleden onder de indruk van de hoge architectuurkwaliteit van de projecten. Moedige keuzes van overheidsdiensten, opdrachtgevers, architecten én burgerinitiatieven zijn tekenend voor het uitdagende ontwerpklimaat in Gent vandaag. Gezien de hoge standaard van alle twintig genomineerde projecten, selecteert de vakjury drie projecten met een bijzonder toekomstperspectief. De vakjury meent dat deze drie projecten als exemplarisch kunnen gelden voor het uitdagende ontwerpklimaat in Gent, zowel omwille van de gerealiseerde kwaliteit evengoed als perspectieven die ze openen en de vragen die ze oproepen.
Laureaat 2021:
Kapitein Zeppospark
© Stad Gent
Als winnaar van de Architectuurprijs Gent 2021 kiest de vakjury voor het Kapitein Zeppospark. De juryleden loven de keuzes die aan de grondslag van het project liggen. Het invoeren van een nieuwe circulatie met busbaan rond het Houtdok legt de basis voor een herverdeling van de publieke ruimte. Tegelijk is er de keuze tot niet-bouwen op bouwpercelen die in het oorspronkelijke masterplan daartoe aangeduid zijn. De grote parkzone definieert een nieuwe stedelijke ruimte, die verzorgd ingericht werd met minimale ingrepen. De verdienste van het ontwerp ligt in de aandacht voor de bestaande biodiversiteit, het behoud van de oude aanlegsteigers en stedelijk meubilair dat gemakkelijk verplaatsbaar is. Het drukke gebruik tijdens de Coronacrisis wijst op de rol van het park als essentiële ademruimte, die verder reikt dan de woonbuurt en projectontwikkelingen. De vakjury merkt bovendien op dat de gebruikswaarde van het park nog aanzienlijk verhoogd zou kunnen worden met een vlottend zwembassin. Ze is van mening dat een jachthaven in deze context ongepast zou zijn. Hoewel de juryleden de ontwikkeling van de Oude Dokken beschouwen als een succesvol voorbeeld van reconversie van havengebieden in Europese context, benadrukken ze de dringende aanleg van parken en open ruimte in de verdere transitie van dit stadsdeel.
Finalisten:
Sociale woningen Nekkersput
Basisschool het Eiland en Circuskerk Malem, stadsatelier Low
© Filip Dujardin
© Johnny Umans
Als finalisten benoemt de vakjury het project Basisschool het Eiland en de Circuskerk Malem en het project sociale woningen Nekkersput.
In Malem bewondert de vakjury in de eerste plaats de innovatieve totstandkoming en langdurige betrokkenheid van de verschillende actoren. Vanuit een jarenlange geëngageerde artistieke werking is het potentieel van een wijk in kaart gebracht, waarna dit project in co-creatie met ontwerper, bewoners en lokale overheid tot stand is gekomen. Verder valt het de jury op hoe het project door middel van een aantal eenvoudige maar doordachte architecturale ingrepen – een glazen deur tot het kerkportaal, een luifel op de speelplaats – nieuwe, poëtische relaties doet ontstaan tussen de circuskerk, de school en de wijk. De vakjury looft het project in Malem als een respectvolle herbestemming waarbij 20e-eeuws erfgoed ingezet als katalysator voor de wijk. Het project in Malem geeft zo een nieuwe uitgebreide invulling aan de rol van de architect.
De juryleden waarderen het project sociale woningen Nekkersput als een ingenieuze reconversie van een bestaand gebouw, dat voornamelijk tot stand kwam dankzij het engagement van de architecten. Volgens de vakjury opent het project een nieuw perspectief rond sociale huisvesting. Enerzijds vormt Nekkersput een voorbeeld van renovatie die het klassieke imago van sociale woonflats drastisch wijzigt en zo een alternatief biedt op gebruikelijke sloop. Anderzijds toont Nekkersput hoe de woonkwaliteit van sociale woonblokken weldegelijk sterk kan toenemen, zonder te moeten rekenen op onduidelijke afspraken voor gemengde huisvesting binnen projectontwikkelingen. Voor de juryleden wijst het project Nekkersput tevens op de noodzaak voor een betere ruimteregie van de Stad Gent. In dit geval betreuren de juryleden de ontbrekende ruimtelijke relatie tussen de sociale huisvesting en de aanpalende projectontwikkeling op het terrein van de voormalige verffabriek en het natuurreservaat Bourgoyen-Ossemeersen.
De leden van de Vakjury van de Architectuur Prijs Gent 2021
Voor de editie 2021 bogen voorzitter Marie-José Van Hee (Marie José Van Hee architecten), Gideon Boie (architect en filosoof, BAVO), Véronique Claessens (Directeur Ruimte Stad Genk), Ciel Grommen (architect en kunstenaar) en Claire Laeremans (partner LAMA landschapsarchitecten) zich over de kanshebbers.