Boekentoren Centrale Bibliotheek van de Universiteit Gent

De historische Centrale Bibliotheek van de Universiteit Gent, door Henry van de Velde ontworpen in de jaren 1930, werd gerestaureerd en getransformeerd tot een bibliotheek van de 21ste eeuw. Het project getuigt van Van de Velde's baanbrekende bibliotheekconcept: Hij scheidt opslag van de consultatie, door de collectie efficiënt te stapelen op verschillende torenniveaus en zo helder verlichte en ruime leeszalen mogelijk te maken. De brutale huid van zichtbeton - ongebruikelijk voor die bouwtijd - en het elegante stalen schrijnwerk accentueren Van de Velde's volumetrisch spel van horizontaal versus verticaal. Dit restauratieproject verenigt de ambities van de Universiteit om het beschermde gebouw in ere te herstellen, maar ook om het een hedendaags huis te laten zijn voor de vele diverse gebruikers én de waardevolle eigen collectie. De integratie van de fysieke eisen van het hedendaagse bouwen binnen een conserveringslogica was een constante uitdaging en ambitie binnen de studie van dit project.

Troeven

De ongeziene restauratie van de brutale huid van zichtbeton – een radicaal moderne keuze van Van de Velde - betrof een complex proces: over de gehele toren werd 6 centimeter van de gevel geschraapt om er een hernieuwde betonnen huid tegenaan te brengen. Een nieuw ondergronds depot onder de beschermde binnentuin bewaart in optimale klimaatomstandigheden 40 km boeken. De leeszalen kregen een geïntegreerde klimatisatie en noord geörienteerde daklichten die de zomerse oververhitting tegengaan, zonder de prominente daglichttoetreding te verhinderen. Deze zalen herwinnen ook hun ‘stille’ karakter door studentenfaciliteiten te groeperen in de Oostvleugel, waar een nieuwe luifel toegang geeft tot een IT-knooppunt, leszalen en een publiek leescafé. Ook de toren bevat een extra toegang die via een bezoekerscentrum de weg leidt naar de ultieme Belvedère. Kortom, de "boekenmachine en landmark voor kennis" die Van de Velde ontwierp, is terug operationeel en zet de Universiteitsstad die Gent eigen is, opnieuw kracht bij.