Startnota

23 november 2020

Gentenaars laten zich graag voorstaan op hun rebelse aard en bescheiden inborst. We zwelgen al eens in romantische leuzen als ‘gewoon is al goed genoeg’, en dat laat zich geregeld voelen in het architecturale canvas van de stad. Gent is een stad met architectuur, maar geen architectuur­stad. Gent telt fraaie gebouwen en publieke ruimte uit het heden en verleden. Gent huisvest gerenommeerde ontwerpopleidingen. Er werken veel getalenteerde ontwerpers, er zijn ambitieuze opdrachtgevers, tal van cultuurhuizen die het stedelijk leven in de ruimte als constante inspiratiebron hanteren. En massa’s Gentenaars die de handen uit de mouwen steken om de fysieke leefomgeving te verbeteren. Gent is vaak pionier wanneer het gaat over veranderingen op sociaal, politiek, maatschappelijk en cultureel gebied. Dat betekent voor de stad een goudmijn. En net daarom constateren wij een gemis. Er is nood aan een plek voor reflectie, diepgang, opinie en discussie over architectuur in Gent, en die plek wordt het Gents Architectuurplatform.

Genereus samenwerken

Wij, dat zijn de stadsbouwmeester Gent, Archipel vzw, Design Museum Gent, STAM Gent, sogent, en de Gentse ontwerpafdelingen van KU Leuven, UGent en HOGENT. Wij zijn ervan overtuigd dat Gent bij uitstek een stad is waar over architectuur nagedacht kán en móet worden.
Acht Gentse organisaties die de krachten bundelen in een platform, een soort inhoudelijke programmaraad. Samen beramen we acties om architectuur in Gent de plaats te geven die het verdient. Elk van de partners heeft natuurlijk een eigen werking. Die is specifiek gericht op onderwijs, onderzoek, visievorming, publiekswerking, of kwaliteits­begeleiding. Maar er is een gedeelde blik op architectuur in Gent én er is een gedeelde ambitie. Het Festival van de Architectuur in Gent in 2019 heeft getoond dat genereuze samenwerking loont. Bijvoorbeeld in het bereiken van een groter publiek, in het succesvol agenderen van belangrijke architecturale thema’s en uitdagingen, in het engageren van de sector en het uitwisselen van expertise, in het scheppen van een sterker architectuurklimaat en in het verhogen van lokale en internationale uitstraling.

Architectuur in de breedte × diepte × hoogte

Als we het hebben over Gentse architectuur willen we daarin zowel de gebouwde als de ongebouwde omgeving betrekken. Willen we zowel ingaan op de grote schaal (complexe stedenbouw­kundige vraagstukken), als focussen op het detail (objecten in openbaar domein, materialen, ingrepen op microniveau…). We denken zowel over de signatuur van de ontwerper als over architectuur die ontstaat vanuit het gebruik en vanuit stad maken met een hele gemeenschap. Zowel publiek als privaat. Zowel verhard als onverhard.
Het Gents Architectuurplatform zal acties programmeren met de bedoeling kritisch te rapporteren over de Gentse architectuurproductie, plezier en talent op te zoeken in het ontwerpen en maken, ideeën aan te reiken uit liefde voor de stad, en bouwheren, ontwerpers, beleidsmakers en Gentenaars aan te sporen om de lat hoog te leggen.
Het Gents Architectuurplatform kiest thema’s voor de toekomst, houdt het verleden levend en bevraagt het heden. We halen ook organisaties aan boord die momenteel niet worden gehoord over architectuur. We zoeken samenwerking met het bredere professioneel, cultureel en maatschappelijk veld. Zo creëren we een stedelijk klankbord en verbreden we de scope. Er mag ook een kiezel in de schoen zijn. Een kritische reflectiegroep die acties tegen het licht houdt en de platformwerking scherp houdt.

Nomadisch (z)onder dak

Het Gents Architectuurplatform is een samenwerkingsverband tussen bestaande instellingen. Het is geen nieuwe organisatie. Als dakloos initiatief zonder vaste stek, atelier of vormelijke identiteit, gaan we zwerven door de stad. We gaan de straat op, de wijk in, de stadsring over. We trekken naar plekken waarover we het moeten hebben. En we komen ook op bezoek, als het mag. Een webplatform wordt onze verbindingslijn. We maken een startprogramma voor 2021/22 met lezingen, workshops en debat. En we werken aan een thematische vooruitblik voor de komende drie jaar, met een traject voor een architectuurkaart en een architectuurprijs.

De initiatiefnemers

De stadsbouwmeester Gent houdt een wakend oog op de ruimtelijke kwaliteit en het architectuurbeleid in Gent. Hij adviseert het stadsbestuur bij beeldbepalende bouw- en ruimteprojecten en zet in op ontwerpkracht en samenwerking om mee te bouwen aan een leefbare, kwalitatieve en coherente stad.

Archipel, als Gentse architectuurvereniging, informeert en debatteert over de ruimtelijke impact van architectuur met het oog op het bekomen van een kwalitatieve leefomgeving.

Design Museum Gent wijst op de grote impact van vormgeving op de kwaliteit van ieders dagelijks leven. De historische en hedendaagse museumcollecties tonen hoe design onze identiteit weerspiegelt en onze toekomst verkent. Als gastvrije ontmoetingsplaats stimuleert het museum reflectie en debat voor al wie met design bezig is.

Het STAM verkent als museum wat Gent tot Gent maakt, en de stad tot stad. Het verbindt mensen van vandaag met de geschiedenis en kijkt naar de toekomst van de stad. 

De opleidingen Landschaps- en tuinarchitectuur en Landschapsontwikkeling van Hogeschool Gent, KASK & Conservatorium School of Arts HOGENT & Howest focussen op het ontwerpen van groene ruimten, met landschap en levende materialen als leidraad.

De Faculteit Architectuur KU Leuven, Campus Sint Lucas Gent zet onderzoek en onderwijs in het teken van ieders individuele ontdekking waar architectuur, interieurarchitectuur en Stedenbouw en Ruimtelijke Planning morgen voor zullen staan. Het vermogen van de ontwerper als praktijk, als vraagstuk, als betekenis…

De vakgroep architectuur en stedenbouw van de Universiteit Gent is ingebed in de Faculteit Ingenieurswetenschappen en Architectuur. Het is een kennis- en onderwijsinstelling die een brede opleiding tot ingenieur-architect aanbiedt. De vakgroep bestaat uit praktijkassistenten, gastprofessoren, professoren en onderzoekers, die naast hun onderwijsopdracht ook actief zijn als architect, opiniemaker, auteur, als expert of curator.

Sogent geeft Gent vorm. Letterlijk dan. Sogent maakt ruimte voor wonen, ondernemen en groen. Daarnaast beheert sogent een groot aantal percelen en gebouwen die een tweede leven krijgen. We construeren, boetseren, creëren en modelleren om van onze stad een stad te maken waar het goed is om te wonen, te leven, te verblijven en te werken. We bedenken, beramen en plannen om onze biotoop uit te bouwen tot een warme, creatieve en duurzame stad.